منظور از ارز نیمایی چیست؟
در سالهای گذشته با توجه به نوسان شدید نرخ ارز متناسب با سیاست های دولتی و تحولات منطقه ای و تحریم ها دولت در جهت ثبات بازارهای سرمایه ای و صنعتی و همچنین کمک به واردکنندگان و صادرکنندگان کالا و خدمات به دنبال راهکارهای برای مدیریت فرایندهای ارزی در بخش صادرات و واردات هستند در این راستا دولت در سال ۱۳۹۷ اقدام به راه اندازی سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی کشور موسوم به نیما نمود تا روابط بین بانک مرکزی و صرافی های مجاز جهت خرید و فروش ارز در بستر مشخص و امن انجام گردد .
سامانه نیما چیست؟
سامانهی نیما از تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ کار خود را بهصورت آزمایشی آغاز کرده بود؛ اما این رسما از تاریخ ۳ اردیبهشت ۹۷ شروع به کار کرد. بانک مرکزی اعلام کرده است که در نظام ارزی جدید و با بهرهگیری از نظام یکپارچه معاملات ارزی یا همان نیما، هیچ واردات رسمی و قانونی بدون رصد و تأیید بانک مرکزی در خصوص جنبههای ارزی آن قابل انجام نیست. دکتر ولیالله سیف، رئیس بانک مرکزی، اعلام کرده عدم تعیین تکلیف حساب سرمایه و آزاد بودن ضمنی آن، زمینهساز خروج سرمایه در مقادیر بزرگ شده است. خروج ارزی که در ازای آن هیچ کالا و خدمتی به کشور عرضه نمیشود، یک عارضه و مخاطره بزرگ است. همچنین باید به قاچاق گستردهی کالا اشاره کرد که طی آن کالاهای غیر مجاز یا اقلام مجاز بدون پرداخت حقوق تعیینشده گمرکی و ضوابط وارد کشور میشوند.
بنا بر اطلاعات ولیالله سیف، سامانهی نیما چهار بازیگر اصلی دارد:
- واردکنندگان کالا و خدمات بهعنوان متقاضیان ارز
- صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت بهعنوان صادرکنندهی نفت) بهعنوان عرضهکنندهی ارز
- واسطهگران شامل بانکها و صرافیها که منابع را از سمت عرضهکنندگان به متقاضیان هدایت میکنند
- سیاستگذار که بر اساس پیشبینی منابع و مصارف، نرخ، دامنهی آزادی نرخ، اولویتها و سقف مصارف را از طریق سامانه کنترل میکند
روش خرید ارز واردکنندگان کالا از طریق سامانه نیما
وارد کنندگان پس از تخصیص ارز توسط بانک مرکزی و ارائه تعهدات مربوط با مراجعه به سامانه جامع تجارت، به آدرس اینترنتی https://www.ntsw.ir/ نیازهای ارزی خود را در این سامانه با عنوان «درخواست خرید ارز» ثبت مینمایند. به همین منظور باید اطلاعاتی نظیر اطلاعات ارز درخواستی، مشخصات حساب مقصد برای حواله، مشخصات درخواست کننده و… را در فرم اینترنتی مربوطه به دقت تکمیل نمایند تا درخواست آنها در سامانه ارز نیما ثبت گردد.
در صورتی که درخواست آنها با موفقیت در این سامانه ثبت شده باشد، این درخواست برای تامین کنندگان مجاز قابل نمایش خواهد شد و آنها بعد از دیدن درخواستها، قیمت مورد نظر خود را برای تامین ارز پیشنهاد میکنند. بازرگانان در صورتی که با قیمت مورد نظر هر کدام از تامین کنندگان ارز موافقت کردند میتوانند بدون نیاز به مراجعه حضوری، به تکمیل فرآیند بپردازند تا ارز لازم تامین گردد.
عرضه ارز برای صادرکنندگان در سامانه نیما
صادرکنندگان هم باید درخواست فروش ارز حاصل از صادراتشان را در این سامانه ثبت کنند. آنها در یکی از سه گروه زیر دستهبندی میشوند:
صادرات قطعی: یعنی صادرکنندگانی که پروانه صادرات دارند و اکنون میتوانند به صورت کاملا قانونی و مجاز اقدام به صادرات کنند.
پیش فروش: مربوط به صادرکنندگانی است که هنوز پروانه صادرات ندارند ولی ارز خود را عرضه میکنند.
صادرات خدمات: مربوط به فروش ارزهایی است که در پی صادرات خدمات حاصل شده است.
سامانه نیما به منظور جبران شکاف میان نرخ ارز دولتی و نرخ ارز آزاد به وجود آمد.
و اما روش عرضه صادرکنندگان در سامانه نیما چیست؟ این افراد لازم است مراحل زیر را دنبال کنند:
- ابتدا صادرکننده به سامانه جامع تجارت مراجعه میکند.
- لازم است که پروانه صادراتیاش را انتخاب و ارز خود را عرضه کند.
- صادرکننده یا همان فروشنده میتواند قیمت دلخواه خود را برای فروش در سامانه درج کند. اما باید به این نکته هم توجه کرد که ارز در آن قیمت خریدار داشته باشد و البته باید سقف اعلامی توسط بانک مرکزی را هم رعایت کند. درخواست صادرکننده شامل مقدار قابل فروش، کشور و بانکی که ارز در آن قرار دارد و شرایط پرداخت ریال است.
- صرافیهای مجاز به سامانه نیما مراجعه میکنند و درخواستها را مشاهده میکنند.
- سپس صرافی تقاضای خریدش را ثبت میکند. در این تقاضا مقدار ارز درخواستی و اطلاعات حساب مقصد را در بر میگیرد.
- صادرکننده هم درخواستهای خرید را مشاهده میکند و یک یا چندتا از آنها را انتخاب میکند تا معامله و فروش انجام شود.
تفاوت های سامانه سنا و نیما
این دو سامانه هر دو به جهت خرید و فروش ارز راه اندازی شده اند و مهمترین تفاوت این دو سامانه در این است که سامانه سنا جهت نظارت بر خرید و فروش ارز برای هدف های مختلف در داخل کشور می باشد. خریداران در این سامانه می توانند تشکیل شده از افراد معمولی یا مسافران باشند. اما سامانه نیما به جهت تامین ارز برای واردکنندگان کالا می باشد و در این سامانه صادرکنندگان بزرگ از جمله دولت نیز به عنوان صادر کننده نفت حضور دارد. سامانه سنا به جهت مشخص شدن قیمت میانگین ارز درون کشور و جلوگیری از سودجویی های افراد معمولی و صرافی ها می باشد در حالی که سامانه نیما در جهت خرید ارز جهت واردات کالا می باشد.
دو نکته مهم در رابطه با سامانه نیما
۱- نکته حائز اهمیت این است که طبق قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تمامی بانکها علاوه بر این که میتوانند حوالهای را از سمت خود بانک ایجاد کنند، پس از تشکیل پرونده و گرفتن تعهد از واردکنندگان کالا میتوانند نسبت به ثبت درخواست ارز به صورت حواله در سامانه نیما و همچنین حواله ارز از طریق صرافی ها اقدامات لازم را انجام دهند.
۲- نکته مهم دیگری که باید به آن بپردازیم این است که تمامی صادرکنندگان کالا موظف هستند که ارز به دست آمده از صادرات کالای خود را از طریق سامانه نیما به بانکها و صرافیهای مجاز در کل کشور بفروشند.
در این میان صادرکنندگان کالا میتوانند ارز حاصل از صادرات کالاهایی را که صرف مواردی همچون واردات توسط خود و یا باز پرداخت بدهیهای ارزی و یا سپردهگذاری میکنند را به سامانه وارد نکرده و از فروش آن صرف نظر کنند.
منابع اصلی:
)
مشاهده نظرات بیشتر...