آیا شغل و موقعیت شغلی تعریف یکسانی دارند؟

گاهی اوقات شغل و موقعیت شغلی با هم اشتباه گرفته می‌شوند و به جای هم به کار می‌روند. اما باید بدانید که این دو یعنی Job و Position تفاوت‌هایی با هم دارند. در ادامه با یک مثال ساده این تفاوت را بیان می‌کنیم: 

فرض کنید یک شرکت آموزش خصوصی دروس کنکور با سه منشی، یک حسابدار، یک مدیر و یک سرایدار وجود دارد. این شرکت پانزده معلم استخدام کرده است. اگر این معلم‌ها وظیفه مشابهی داشته باشند، می‌توانیم بگوییم که در این شرکت پنج شغل وجود دارد: مدیر، حسابدار، معلم، منشی و سرایدار. اما تعداد موقعیت‌های شغلی این موسسه بیست مورد – به غیر از مدیر – است. 

با این مثال تا حد زیادی مفهوم موقعیت شغلی را درک کرده‌اید. مثلا ممکن است شما به دنبال کار حسابداری باشید و در حال حاضر پنج موقعیت شغلی برای مصاحبه در اختیار دارید. با انجام این مصاحبه‌ها می‌توانید یکی از فرصت‌های شغلی را اشغال کنید و شروع به کار کنید.

پس شغل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و مسئولیت‌های خاص است که افراد آن‌ها را تعریف می‌کنند. اما ممکن است در یک شرکت برای هر شغل چندین فرصت شغلی وجود داشته باشد. مثلا در بخش مالی و حسابداری شرکت چهار حسابدار را استخدام کرده‌اید. در این صورت چهار موقعیت شغلی برای حسابداری تعریف کرده‌اید.

این موضوع در رده‌های بالای سازمانی کمرنگ‌تر می‌شود. مثلا تنها یک مدیر مالی، یک مدیر داخلی و یک مدیر عامل در یک شرکت وجود دارد.

فرصت شغلی (Job Opportunity) چیست؟

همانند موقعیت شغلی، فرصت شغلی هم با شغل اشتباه گرفته می‌شود. فرصت شغلی موقعیتی است که هنوز اشغال نشده و فردی برای آن انتخاب و استخدام نشده است. مثلا زمانی که یکی از کارمندان شرکت را ترک می‌کند، یک موقعیت شغلی خالی می‌شود و می‌توان گفت که یک فرصت شغلی به وجود آمده است.

پس وقتی فردی از رشته خاصی فارغ‌التحصیل می‌شود، به دنبال این نیست که ببیند چقدر موقعیت شغلی وجود دارد، بلکه به دنبال فرصت‌های شغلی است که بتواند یکی از آن‌ها را تصاحب کند. این موضوع برای فردی که مهاجرت می‌کند هم صدق می‌کند.

گاهی اوقات در این مورد اشتباهاتی می‌شود. مثلا یک کارآفرین در مصاحبه‌ تلویزیونی با افتخار بیان می‌کند که چندین فرصت شغلی ایجاد کرده است. اما می‌بینیم که همه این فرصت‌ها از قبل – و چه بسا توسط افراد فامیل و خویشان او – پر شده‌اند. پس این فرد موقعیت شغلی و نه فرصت شغلی به وجود آورده است.

کار، شغل و حرفه چه فرقی دارند؟ job ،occupation و currier

کار، شغل یا حرفه، همه این واژه‌ها و اصطلاحات شبیه به هم هستند و گاهی اوقات به جای هم به کار می‌روند. “کاری که برای گذران زندگی انجام می‌دهیم.”

اما بین این سه اصطلاح تفاوت‌هایی هم وجود دارد. وقتی فرق بین شغل، کار و حرفه را درک کنیم، می‌توانیم درک بهتری از آنچه به صورت روزمره انجام می‌دهیم، داشته باشیم و برای رشد و پیشرفت خود گام‌های مهمی برداریم.

کار (Job) چیست؟

اگر بخواهیم خیلی خلاصه کار را تعریف کنیم، باید بگوییم شما بابت کارتان حقوق می‌گیرید. مثلا ممکن است کار شما آموزش آنلاین یا خصوصی باشد و به صورت ساعتی بابت آن پول دریافت کنید. مثلا می‌توانید به صورت مستقل یا وابسته به یک شرکت کارتان را انجام دهید. نوعی استخدام که نقش شغلی شما توسط کارفرما مشخص می‌شود و باید با رعایت قوانین و مقررات شرکت موردنظر کارتان را انجام دهید.

اهداف به طور واضح توسط کارفرما مشخص می‌شود و شخصی که کار را انجام می‌دهد، باید به آن اهداف دست پیدا کند. شخص هم در ازای انجام وظایف مبلغی را دریافت می‌کند. job ممکن است دائمی یا موقتی باشد و درآمد به صورت نقدی یا چک پرداخت شود. معمولا افراد در چنین موقعیتی رضایت کامل ندارند و تنها در حال انجام یک “کار” هستند. یک فرد می‌تواند چندین کار داشته باشد. مثلا در عین حال کارمند و خانه‌دار باشد.

شغل (Occupation) چیست؟

اکنون این سوال پیش می آید که تعریف شغل چیست؟ منظور از شغل یا Occupation یک کلمه کلی و جنرال است و به تعدادی از مشاغل گفته می‌شود که با خصوصیات مشابه انجام می‌شوند. در واقع اصطلاح گسترده‌ای است زیرا بسیاری از کارها را تعریف می‌کند. از کلمه شغل (Occupation) برای عنوان شغلی (job title) در ادارات هم استفاده می‌شود. Occupation شامل انواع کار‌های فکری یا جسمی است. شغل را نباید با کلمه “حرفه” یا Profession اشتباه گرفت.

شغل کاری است که افراد بدون هیچ آموزشی و برای کسب درآمد انجام می‌دهند، در حالی که افراد حرفه‌ای و متخصصان برای انجام کار خود باید تحت آموزش‌های ویژه قرار بگیرند. به عنوان مثال Profession شامل پزشکان، مهندسان، وکلا، اساتید و … است که قبل از انجام کار خود باید علم آن را یاد بگیرند و گواهینامه دریافت کنند.

شغل می‌تواند یک کار، کسب و کار، حرفه یا فرصت استخدامی باشد که فرد با انجام آن موفق به کسب درآمد می‌شود. شغل، نقش افراد در جامعه را مشخص می‌کند.

در یک شغل یک شخص مشغول به کار است و قدرت یا اختیار چندانی ندارد. معمولا یک سرپرست یا مافوق وجود دارد که به وی دستور می‌دهد یا او را آموزش می‌دهد. شغل شامل کارهایی است هر کسی می‌تواند انجام دهد و نیازی به آموزش خاص و فشرده ندارد. برخی از نمونه‌های مشاغل عبارتند از: مسئولان پذیرش، منشی‌ها، مغازه‌داران، کارگران تحویل‌دهنده، راننده‌ها و …

 زمینه شغلی (Career) چیست؟

زمینه شغلی یک سفر مادام العمر است که فرد مهارت‌ها را در آن یاد می‌گیرد، با دانش و تخصص خود از آن‌ها استفاده می‌کند و در زمینه یا صنعت خاصی برای کسب درآمد تجربه کسب می‌کند. فرد در یک حرفه سال‌های زیادی را در یک زمینه یا بخش خاص صرف می‌کند و عملکرد خود را در نقش‌های مختلف تجربه می‌کند تا رشد کند. همانطور که گفتیم این یک سفر طولانی است که با یادگیری یک مهارت و انجام عملی آن شروع می‌شود و با رشد فردی و ارتقای توانایی‌ها ادامه پیدا می‌کند.

یک فرد ممکن است نقش‌های زیادی در همان زمینه ایفا کند. مثلا می‌تواند حرفه خود را به عنوان یک حسابدار شروع کند، سپس با تجربه و مهارت‌های بیشتر به نقش مدیر مالی و بعدا مدیر اجرایی برسد. سلسله مراتب در مسیر حرفه‌ای بالا می رود؛ اما بدان معنا نیست که نمی‌تواند حرفه خود را تغییر دهد. گاهی اوقات یک مهندس در نهایت مدیر عامل شرکتی می‌شود که کاملا با شغلی که در ابتدا شروع کرده بود، متفاوت است؛ اما در همان زمینه (مثلا معماری و عمران) فعالیت می‌کند و در واقع حرفه مشابهی محسوب می‌شود.

یک حرفه شامل تحصیل، آموزش و تجربه کاری است. شما باید در یک حرفه به این فکر کنید که چگونه می‌توانید در کارتان رشد کنید یا به کار دیگری بروید.

مثلا یک فرد می‌تواند در حرفه مکانیکی فعالیت کند و پس از شاگردی کردن تبدیل به یک استادکار شود. 

تفاوت بین یک کار، شغل، حرفه و زمینه کاری | تعریف و مقایسه کوتاه

شغل (Occupation): اصطلاح گسترده‌ای است که برای توصیف رشته‌ای که فرد فعالیت خود را در آن شروع می‌کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فردی که در یک شغل مشغول به کار است برای کارهایی که انجام می‌دهد یا چیزی که تولید می‌کند، دستمزد دریافت می‌کند. در حالی که در یک حرفه فقط برای دانش و سطح تخصص خود دستمزد دریافت خواهید کرد. ۳ دسته شغل وجود دارد:

• کسب و کار (Business)
• استخدام (Employment)
• حرفه (Profession)

کار (Job): کاری است که فرد در یک سازمان انجام می‌دهد و بابت آن حقوق می‌گیرد. کار خاص‌ترین راه برای مشخص کردن تجربه حرفه‌ای یک فرد است که می‌تواند تمام وقت یا پاره وقت یا شاید کار آزاد (freelance job) باشد.

حرفه (Profession): از سوی دیگر، حرفه فعالیتی است که به دانش، آموزش تخصصی، گواهینامه‌ها و مهارت‌های خاصی نیاز دارد. حرفه به طور کلی نیاز به تحصیل، مجوز یا گواهی فعالیت دارد و با مسئولیت‌های خاصی پشتیبانی می‌شود. حرفه شما می‌تواند شغلی باشد که به درجات بالاتری از دانش و تحصیلات نیاز دارد. مثلا حرفه شما وکالت است، اما نقش شغلی شما می‌تواند دستیار دادستان منطقه باشد.

زمینه شغلی (Career): زمینه شغلی مجموعه‌ای از نقش‌های کاری است که فرد در طول زندگی کاری خود انجام می‌دهد. مثلا ممکن است زمینه شغلی خود را با یک نقش خاص شروع کند و در نهایت تجربه‌های مختلفی از بخش‌های مختلف به دست بیاورد. از این اصطلاح برای فعالیت درازمدت استفاده می‌شود و یادگیری، ایجاد ارتباطات و روش استفاده از یادگیری‌ها برای ترفیع شغلی اهمیت دارد.